Heeft het enten van honden zin?

Het is weer zover, u krijgt een oproep van de dierenarts dat het weer tijd is voor de jaarlijkse vaccinatie van uw hond. U wilt natuurlijk dat uw hond gezond blijft, maar is het nou wel nodig om elk jaar te vaccineren? Een aantal jaar geleden was het heel normaal om elk jaar voor de ‘cocktail’ naar de dierenarts te gaan. Zo normaal als het toen was, is het al lang niet meer.

Stoppen met vaccineren?

De voordelen van jaarlijks vaccineren zijn duidelijk, uw hond bouwt weerstand op tegen veel voorkomende besmettelijke ziektes. Een veelgehoord argument om niet te vaccineren is dat de ‘vorige hond’ ook nooit gevaccineerd werd en nooit ergens last van had. Deze ziektes komen echter wel degelijk voor, kunnen een dodelijk verloop hebben en worden in de praktijk met enige regelmaat gezien bij slecht gevaccineerde dieren! Wanneer we zomaar zouden stoppen met vaccineren, nemen we dus een groot risico.

Parvo

Neem het parvovirus. Een tiental jaar geleden kwam het parvovirus regelmatig voor bij pups. In de meeste gevallen loopt dit dodelijk af. Dankzij het vaccineren van de volwassen dieren en pups is deze ziekte gelukkig flink teruggedrongen in Nederland. Andere ziektes waartegen we onze honden beschermen door middel van vaccinatie zijn bijvoorbeeld: de ziekte van Weil (Leptospirose), hondenziekte (Canine Distemper virus), besmettelijke leverontsteking (HCC) en eventueel aangevuld met kennelhoest en hondsdolheid (Rabiës).

Weerstand opbouwen

Om weerstand op te bouwen zijn meerdere vaccinaties nodig. Bij pups gebeurt dit meestal op de leeftijd van 6, 9 en 12 weken en daarna weer op 1 jarige leeftijd. Dit zijn de basisvaccinaties. Om de weerstand te behouden, is het belangrijk bij volwassen honden de vaccinaties jaarlijks te herhalen. Voor leptospirose en kennelhoest is dit elk jaar, voor de anderen eens in de drie jaar. De meervoudige vaccinatie van pups is noodzakelijk, omdat we niet precies weten wanneer de afweerstoffen die de pups van de moeder hebben gekregen gaan dalen. Dit gebeurt ergens tussen de 5 en 15 weken leeftijd. Door op tijd te beginnen met vaccineren en deze vaccinatie te herhalen, worden de pups zo optimaal mogelijk beschermd. Wat u misschien niet wist, is dat vaccinatie van honden ook belangrijk is om mensen te beschermen. De ziekte van Weil bijvoorbeeld is besmettelijk voor mensen en kan leiden tot een heftige nier- en leverontsteking. Reden te meer om niet zomaar te stoppen met vaccineren. Door een goed vaccinatiebeleid beschermen we puppy’s en volwassen honden tegen veel voorkomende besmettelijke ziektes.

Bijwerkingen?

Steeds vaker hoor je dat hondeneigenaren bang zijn om hun hond te laten vaccineren. Van zwellingen op de injectieplaats en allergische reacties tot koorts en epilepsie, de meest uiteenlopende bijwerkingen worden gemeld. In de spreekkamer is duidelijk te merken dat de eigenaar steeds kritischer en voorzichtiger wordt. We willen niet meer zomaar alle vaccins aan onze honden geven. Is dat terecht? Zoals alle medicijnen, kunnen ook vaccins bijwerkingen hebben. De frequentie waarin deze voorkomen, is erg laag. In een groot onderzoek bij ruim 1.25 miljoen honden, werd bij 0.38% een bijwerking gezien. Meestal gaat het om een tijdelijke zwelling op de injectieplaats of een allergische reactie. Met tijdig ingrijpen en de juiste medicatie kan dit veelal goed onderdrukt worden. Bij 99.62% van de honden worden dus geen bijwerkingen gezien. In veel gevallen is de angst voor bijwerkingen dus onterecht. Het percentage honden met en zonder bijwerkingen na vaccinatie in een grootschalig onderzoek bij ruim 1.25 miljoen honden.

Voorkom onnodig vaccineren

Jarenlang was het onduidelijk hoe lang een vaccin bescherming bood tegen ziekte. Recente onderzoeken wijzen uit dat de bescherming tegen een aantal ziektes (veel) langer aanhoudt dan een jaar. Een uitzondering hierop vormen de ziekte van Weil en kennelhoest. Deze dienen dan ook jaarlijks gegeven te worden. De bescherming tegen parvo, hondenziekte en besmettelijke leverontsteking is (na een goede basisvaccinatie!) bij de meeste honden langer. Deze tijdsperiode is echter per individu en per ziekteverwekker verschillend. Om tot één vaccinatiebeleid te komen, wordt voor de bescherming een termijn van 3 jaar aangehouden, waarna opnieuw wordt gevaccineerd. Een deel van de honden zal dan echter nog beschermd zijn en heeft de vaccinatie niet direct nodig. Om onderscheid te maken tussen welke honden wel en welke honden niet gevaccineerd hoeven te worden, bestaat de mogelijkheid om de titer te bepalen. Onnodige vaccinatie kan zo voorkomen worden. De Vacci-Check titerbepaling meet de afweerstoffen in het bloed tegen parvovirus, hondenziekte en besmettelijke leverontsteking. De Rapidstatus titertest geeft in 10 minuten een betrouwbare positieve dan wel negatieve uitslag voor de 3 hondenziektes.

Titerbepaling afweerstoffen

De titer is een maat voor de hoeveelheid afweerstoffen in het bloed. Als deze titer boven een bepaalde waarde uitkomt, dan is de bescherming nog voldoende. Als deze lager is, dan is vaccinatie nodig. Veel dierenartsen bieden een sneltest aan die de bescherming tegen parvo, hondenziekte en besmettelijke leverontsteking kan meten. Hiervoor wordt een kleine hoeveelheid bloed afgenomen en dezelfde dag is het resultaat beschikbaar. De test geeft een uitkomst van S0 tot S6. De hoogte van de titer is een momentopname en is geen maat voor de beschermingsduur. De testen die gebruikt worden geven dus geen zekere garantie voor de beschermingsduur en zijn minder geschikt om een interval tussen vaccinaties te bepalen. De WSAVA (World Small Animal Veterinary Association) heeft in 2016 richtlijnen uitgebracht waarin een maximaal interval van 3 jaar kan worden afgegeven. Dit is in de Nederlandse consensus uit juli 2017 ook opgenomen. Wij houden ons aan deze richtlijnen. De kosten van de test zijn veelal vergelijkbaar met de prijs die u voor een vaccinatie betaalt. Hier bovenop komen de kosten voor de vaccinatie tegen de ziekte van Weil, kennelhoest en eventueel voor de ziektes die de test aangeeft. De totale kosten zullen dan mogelijk hoger zijn dan u gewend bent. Hier tegenover staat dat we dan daadwerkelijk maatwerk kunnen leveren. Het voorkomt onnodig vaccineren en maakt de kans op bijwerkingen daarmee nog kleiner. Voor welke dieren is een titerbepaling zeker van belang? Voor honden die een goede basisvaccinatie (als pup en op 1 jarige leeftijd) gehad hebben, kan de titer in principe voor het eerst op vierjarige leeftijd bepaald worden. Dit is het interval waarop we normaal gesproken weer zouden vaccineren. Het is dan niet met zekerheid te zeggen of  het vaccin goed is aangeslagen. Door de titer te bepalen, kan dit wel gecontroleerd worden. Eventueel kan bij pups op 16 weken leeftijd ook beoordeeld worden of de bescherming voldoende is, omdat bij 10-15% van de pups dit niet zo blijkt te zijn! Bij oude dieren, zieke dieren, dieren die in het verleden een bijwerking hebben gehad of dieren waarvan onbekend is of ze in het verleden zijn gevaccineerd, kan de titerbepaling aantonen of vaccinatie strikt noodzakelijk is. Lees meer over de Vaccicheck en titerbepaling.

Samen met uw dierenarts

We weten nu dat niet vaccineren uit angst voor bijwerkingen of met het idee dat die ziektes toch bijna nooit voorkomen, uiterst onverstandig is. Neem de beslissing om wel of niet te vaccineren en de titer te bepalen, in samenspraak met uw dierenarts. Samen werken we aan vaccineren op maat.

Vragen?

Neem gerust contact met ons op: [email protected]

Drs. Robin Holle Dierenartsenpraktijk Horst Thuisbezorgservice: www.dierapotheker.nl Bronvermelding:

• Moore et al. (2005) Adverse events diagnosed within three days of vaccine administration in dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association. Vol. 227, No. 7, pp1102-1108.
• Paul Overgaauw, Maico Boumans, Herman Egberink. Hond en kat vaccineren of eerst serologisch testen? Consensus n.a.v. een rondetafelgesprek. 19 juli 2017. https://www.knmvd.nl/hond-en-kat-vaccineren-eerst-serologisch-testen/